Iets waar ik tegenaan liep toen ik geen vlees meer wilde eten, was waar ik in godsnaam moest beginnen. Vlees eten is er zo ingestampt, helemaal in mijn familie. Vooral mijn moeder is een echte vleeseter, als zij kippenpoten eet, blijft er denk ik één botje over. De rest is opgegeten of uitgezogen, en daar drinkt ze dan liters melk bij. Ikzelf ben nooit zo geweest, maar meer om even aan te tonen hoe mijn opvoeding is geweest.
Vanaf mijn twaalfde wilde ik al vegetariër worden, maar dat heb ik nooit echt doorgezet. Toen ik op mezelf ging wonen, heb ik besloten dat ik geen vlees en vis meer wilde eten. Dat was een omschakeling, maar ik at nog ‘normaal’, maar liet overal het vlees weg. Was voor mij geen probleem, ik was sowieso altijd al meer fan van groenten dan van vlees. En als vegetariër kun je terugvallen op eieren en zuivel.
Toen ik twee jaar geleden de documentaire ‘Cowspiracy’ op Netflix zag, heb ik na een enorme huilbui besloten om niets dierlijks meer te eten. Ik wilde behalve vlees, nu ook zuivel en eieren bannen uit mijn leven, puur vanwege de dieren. Het voelt voor mij niet goed om te zeggen dat ik van dieren houd, maar ze vervolgens wel op te eten. Of dat er voor ons smaakgenot koeien worden verkracht omdat wij hun melk zo graag willen hebben, terwijl dat eigenlijk voor het kleine kalfje is wat meteen na de geboorte wordt weggehaald en óf net zo eindigt als haar moeder of, als het een stiertje is, meteen rijp is voor kalfsvlees. Nee. Nee, dank je.
Waar vroeger veganisten gezien werden als boomknuffelaars met schaam- en okselhaar tot hun knieën, is het nu veel meer geaccepteerd. Zelfs filmsterren, zangers en zangeressen zijn vegan en beïnvloeden daar ook weer mensen mee. Je moet alleen even weten hoe je alles aanpakt.
Waar begin ik?
Begin stap voor stap. Je gaat aan iets nieuws en onbekends beginnen, dus dat is niet iets wat je in één keer foutloos kunt doen. Toen ik besloot om vegan te gaan, heb ik eerst alle niet-vegan dingen zoals kaas en eieren opgemaakt. Weggooien is zonde! Dus maak eerst alles op waar je afstand van wil doen, en vervang dat voor producten die wel in jouw nieuwe levenswijze passen. Ik heb bijvoorbeeld nog Adidas Superstar-schoenen. Die zijn van leer. Ik koop nu niets meer met leer, maar ik gooi die leren schoenen niet weg. Ik draag ze totdat ze ‘op’ zijn, en dan vervang ik ze voor nieuwe.
Doe alles in je eigen tempo. Het feit dat je wil veranderen, is al een goede eerste stap. Raak niet in paniek als je toch per ongeluk iets hebt gegeten wat niet past binnen het vegetarisch/vegan zijn. Alle begin is moeilijk, en je moet je weg vinden in de supermarkt en alle etiketten lezen. Er wordt vlees en melk in de meest onwaarschijnlijke dingen gestopt, dus dat is het begin echt iets om op te letten.
Hoe vervang ik alles?
Dat je geen vlees meer wilt eten, betekent niet dat je het niet lekker vindt. Je staat alleen niet achter de manier waarop het vlees verkregen wordt. Gelukkig wordt het steeds hipper om geen vlees te eten, en daar spelen producenten heel goed op in door allerlei nieuwe dingen te ontwikkelen.
Als je vegan wil gaan, betekent dat ook geen kaas, eieren, melk, (slag)room, etc. Daar zijn ook heel veel oplossingen voor!
Ei
– In een quiche kun je het ei vervangen door kikkererwtenmeel. (Klik hier voor het recept van ei-vrije quiche)
Ook een groentetaart is prima te maken met kikkererwtenmeel in plaats van met ei.
– Je kunt scrambled tofu maken in plaats van scrambled eggs. Je bakt wat groenten, verkruimelt de tofu erboven en bakt het even mee. Dan op smaak brengen met zout, peper en wat kerriepoeder.
– Ei vervangen in bijvoorbeeld cake, is heel makkelijk met maïzena. 1 ei is twee eetlepels maïzena. Je kunt ook appelmoes, geprakte banaan of lijnzaad toevoegen in je zoete baksels, in plaats van eieren.
Melk
Tegenwoordig heb je allerlei soorten plantaardige melk waar je uit kunt kiezen. Sojamelk, amandelmelk, havermelk, cashewmelk, rijstmelk, kokosmelk, hazelnootmelk en er zullen er vast nog wel meer zijn. Ikzelf ben vooral grootgebruiker van havermelk van het merk Oatly. De Oatly cacao is gewoon net échte chocomel, en de Oatly Barista is fantastisch voor een cappuccino. Als ik pannenkoeken maak, gebruik ik ongezoete amandelmelk, omdat die de meest neutrale smaak heeft. Sojamelk werkt weer prima in shakes, ook vanwege de eiwitjes. Dit is iets wat verschilt per persoon en je dus zelf uit moet vinden welke melk jouw voorkeur heeft.
Room
Ook room is geen drama om te vervangen. Daar was ik in het begin wel bang voor, omdat ik gek ben op romige saus in bijvoorbeeld pasta. Er bestaan (naar mijn weten) drie soorten plantaardige room. Op basis van soja, rijst en haver.
Ook is er sojaslagroom, ja ja. Niet zo stevig als echte slagroom, maar je kunt het vervangen! En zeg nou eerlijk, hoe vaak per jaar eet je nou eigenlijk slagroom? 😉
Vla, yoghurt en kwark
Alpro is hier je vriend. Alpro Go On is plantaardige kwark. Verder heeft Alpro vegan vla én allerlei soorten yoghurt. Begin hier eerst met yoghurt met een smaakje, want naturel sojayoghurt smaakt heel anders dan de yoghurt die je gewend bent. Overigens went het wel, na een tijdje.
Verder heeft Jumbo kokosyoghurt in drie smaken, en die zijn ook echt prima te doen!
Kaas
Hier ben ik zelf nog niet helemaal over uit. In het begin gebruikte ik edelgistvlokken. Deze kun je verwerken in risotto of pastagerechten voor een hartige kaasachtige smaak. Dat werkt op zich prima. Jumbo en Albert Heijn verkopen ook Wilmersburger, een plantaardige kaas. Het smaakt absoluut niet naar echte kaas, maar één zo’n plak op een broodje met wat sla, komkommer en mosterd of met appelstroop is best prima te doen. Ik zou in het begin de kaas niet te veel willen vervangen, omdat je nog te veel gewend bent aan de smaak van koeienkaas. Later leer je dingen wat meer waarderen, je smaak verandert en dan kun je eventueel kaasvervangers gebruiken. Ik zou dit, persoonlijk, echt als laatste doen.
Vlees
Er zijn gigantisch veel vleesvervangers. Als vegetariër heb je superveel opties, als vegan worden die opties steeds meer. Elke supermarkt heeft tegenwoordig wel een vega-afdeling met honderd soorten burgers en andere vleesvervangers. Ikzelf hou heel erg van Vivera. Zij willen volgend jaar alles 100% plantaardig hebben. Ze hebben schnitzels, kip- en zigeunerschnitzel, en die zijn allebei goddelijk. Mijn vriend is half Duits en dus grootverbruiker van schnitzel, en zelfs hij was er laaiend enthousiast over. Dat zegt al genoeg, toch?
Ook tofu is een bekende vleesvervanger, maar ik ben daar persoonlijk echt geen fan van, tenzij er heel veel kruiden, marinade en een flinke laag bloem omheen zit en dan krokant gebakken is. 😉 (Of als het in de blender is geweest en je er deze burger van maakt. Klik hier.)
Qua gehakt door je pasta bolognese of chili con carne is er een vegan gehaktvervanger van Vivera en zowel Vivera als De Vegetarische Slager hebben een kipvervanger.
Vis
Dit is een lastige, en iets wat sinds kort in ontwikkeling is, heb ik het idee. Er is een SoFish burger. Helemaal plantaardig en echt heel lekker. Qua vissticks zou ik de vegetarische sticks van Woezel en Pip bij Jumbo nemen. Ik heb serieus op de verpakking moeten kijken of ik niet per ongeluk echte vissticks had meegenomen. De Vegetarische Slager heeft visvrye tonyn. Helaas niet vegan, maar wel echt heel erg lekker. Ik deed er dan wat mayo, ui, ketchup en kappertjes door en maakte m’n eigen tonynsalade. Goddelijk! Ik hoop elke dag nog op een plantaardige versie.
Word ik dun of mager als ik vega(n) ga eten?
Nee! Ik spot hier wel eens mee, omdat ik niet snap dat het stereotype veganist altijd als mager wordt gezien. Was het maar waar, dan kon ik eten wat ik wilde! Als het echt zo was dat je als vegan alleen maar gras mocht eten, dan zou het statement van ‘de magere vegan’ wel kloppen. Maar hallo, de bekende Oreo-koekjes? Die zijn vegan. LU time out heeft robuuste koeken en er bestaan Punselie’s stroopkoeken. Allemaal vegan. Albert Heijn Duo Penotti? Vegan. Er bestaat vegan focaccia, vegan kruidenboter bij Jumbo, vegan saté broodjes bij AH, en AH heeft ook vegan pesto arrabiata, Lidl heeft kant-en-klare vegan maaltijden in de diepvries liggen, Katja heeft snoep zonder bijenwas en gelatine, Wäsa heeft de bekende ‘sandwich’ nu ook in een vegan versie, Remia mayolijn is mayo zonder ei… En, de meeste pure chocolade is vegan. Als ik hieraan zou toegeven, was ik een dikke, rollende vegan, omdat alles in de reguliere supermarkt te koop is, en je dus niet naar een bio-winkel of iets dergelijks hoeft om fatsoenlijk boodschappen te doen.
Hoe zit het met een tekort aan voedingsstoffen?
Ik slik één keer per week een multi-vega pil van de drogist, maar dat is meer om mezelf een goed gevoel te geven. In de meeste vega-burgers of plantaardige melk zit B12, calcium en ijzer toegevoegd. Overigens is vitamine B12 voor veel mensen een reden om te zeggen dat wij mensen niet gemaakt zijn om alleen maar planten te eten en je dat dus alleen uit dierlijk voedsel kan halen. Is niet waar, want die dieren krijgen het binnen door wat ze van de grond eten, omdat B12 in de bodem zit. Vroegâh, toen we nog noten, zaden en vruchten aten en nog rondhuppelden in lendedoekjes, zat die B12 veel meer in de bodem, ook omdat dingen groeiden in de ongeremde natuur en we gewoon ook dingen van de grond aten. Nu zijn we te schoon. Daarom moeten we nu supplementen nemen. Enne, gezien alle potjes met pillen bij een drogisterij, zijn vega(n)s echt niet de enige met een tekort aan voedingsstoffen of vitamines. Ik ben van mening dat vega(n)s juist gezonder zijn, omdat ze veel bewuster bezig zijn met wat ze in hun mond stoppen.
Ook eiwitten zijn heel makkelijk uit plantaardig voedsel te krijgen. Peulen, bonen, broccoli, taugé, linzen en soja(bonen) zijn maar een paar voorbeelden van eiwitrijke groenten. Er bestaat zelfs vegan proteïnepoeder om een lekkere shake mee te maken, dus daar hoef je je echt geen zorgen over te maken.
Hoe gaat mijn omgeving reageren?
Dit is een lastige, maar ook weer niet. Als ik dit op mezelf betrek, ben ik altijd al het buitenbeentje geweest. Vroeger ging ik niet mee met de mode, maar was ik zo’n emo/gothic-meisje met zwarte nagellak, zwart haar en nog zwartere make-up en luisterde ik absoluut niet naar mainstream muziek. Nu heb ik zeven tatoeages, draag ik nog steeds geen hippe kleding, luister ik nog steeds niet naar hippe muziek en ben ik veganist. Niet echt het standaard persoon. Ik stond en sta ergens voor. Ik vind dingen mooi of belangrijk en dat uit ik dan ook. Als mensen het veganisme extreem vinden, zeg ik ze dat ik dieren vermoorden voor ons genot extremer vind. Je gaat opmerkingen en discussies krijgen, dat is (helaas) onvermijdelijk. Maar, ik heb gemerkt dat men er aan gaat wennen en ze dan toch stiekem nieuwsgierig worden naar je redenen of je plan van aanpak. Lees je daarom goed in, zodat je mensen een zinvol een antwoord terug kunt geven en ze zo ook kunt informeren.
Ga geen Jehova-praktijken uithalen door ‘VLEES IS MOORD’ te schreeuwen en jezelf naakt aan een boom te ketenen. Dat werkt averechts.
Verder…
Het is aan jezelf hoe ver je gaat. Er is geen oppervega en er is ook geen handboek waarin staat hoe je alles aan moet pakken. Volgens sommige mensen is het hebben van huisdieren niet vegan. Dan moet ik onze drie katten de deur maar uit doen. Overigens bezoek ik absoluut geen dierentuinen meer, omdat ik het onnatuurlijk vind om wilde dieren in een hokje te zetten en daar dan tegen betaling naar te kijken. Ik zoek wel op Google hoe een tijger eruit ziet.
Ikzelf wil niks dierlijks meer gebruiken, dus ook niet qua kleding, cosmetica en reinigingsproducten. Ik gebruik Inecto kokos shampoo en conditioner (te koop bij Action!), mascara van Essence of Catrice (alle niet-waterproof is vegan!), Pure & Nature douchegel van Kruidvat, Yoni maandverband en Master Parfumer van Kruidvat. Ik wil ook nog overstappen naar vegan condooms van Glyde, maar dan moeten eerst de oude op en daar moeten we dan echt heel erg ons best voor doen. Vijf keer per dag, denk ik. Qua kleding let ik erop dat ik alleen katoen of polyester koop, en geen zijde, wol, satijn of leer.
Op deze site staan recepten die gemaakt zijn met ingrediënten uit de reguliere supermarkt en geen bio-winkel of iets dergelijks. Mocht dat wel zo zijn, dan staat dat vermeld. Dus nee, vega(n) zijn is niet moeilijk, zo lang je maar weet waar je op moet letten. En je wordt er steeds handiger in.
Ik heb alles alleen moeten doen, omdat ik de enige ben in mijn omgeving die geen vlees en vis etc. eet. Omdat ik weet hoe lastig het kan zijn, wil ik daarom graag mensen helpen met hun overstap van vlees eten naar vega, van vega naar vegan of gewoon in één keer van vlees eten naar vegan.
Daarom mag je altijd onder dit bericht of via info@degrillendekeukenmeid.nl contact opnemen.
Via Facebook mag ook, en op Instagram uiteraard ook. Voel je niet bezwaard om dingen te vragen, is alleen maar leuk!
Wat fijn, dit.
Ben zo blij dat je zegt dat het in fases kan allemaal.
Ik heb leren schoenen, nog helemaal goed en vis en vlees in de vriezer, dat ga ik opmaken en gebruiken en ik koop geen nieuw vlees meer.
Goh, het lucht me echt op allemaal. Ik wilde alles tegelijk merkte ik en dat gaat niet, daar zou ik dan van balen en ik wil er juist een goed gevoel bij hebben en houden.
Dank je wel voor al je tips.
Ik ga het de komende tijd nog vaak teruglezen allemaal!
Groetjes,
Annemieke
Hoi Annemieke,
Goed om te horen dat je wat opgeluchter bent na het lezen van dit stukje. 😉
Heel veel succes met je overstap. En als je nog tegen dingen aanloopt of vragen hebt, wees niet bang om ze te stellen!